Thực hiện Đề án thu thập, phân tích mẫu sinh phẩm ADN của thân nhân liệt sĩ để xác định danh tính hài cốt liệt sĩ còn thiếu thông tin theo tinh thần chỉ đạo của Chính phủ và Ban Chỉ đạo quốc gia về tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ, thời gian qua, Công an tỉnh Thanh Hóa đã phối hợp với Sở Nội vụ, cấp ủy, chính quyền các địa phương trên địa bàn tỉnh tổ chức tổng rà soát, xác minh, thu thập, làm sạch thông tin thân nhân liệt sĩ chưa xác định được danh tính, cập nhật dữ liệu trên Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư. Đồng thời chủ động rà soát, tìm kiếm, tiếp cận các gia đình có người thân là liệt sĩ nhưng chưa xác định được nơi an táng cụ thể. Qua rà soát, toàn tỉnh hiện có 37.720 liệt sĩ chưa xác định được thông tin, với tổng số 39.137 trường hợp thân nhân cần thu nhận mẫu ADN.
Trong quá trình xác minh, lực lượng Công an đã nỗ lực không ngừng, khắc phục khó khăn, vượt hàng trăm cây số đến tận các bản làng vùng cao, biên giới, bất kể địa hình hiểm trở, giao thông đi lại khó khăn để thu nhận mẫu sinh phẩm phục vụ giám định ADN. Tính đến nay, trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa đã có 933 mẫu ADN đã được thu nhận gửi về trung tâm giám định Gen.
 |
 |
| Lực lượng Công an thành lập các Tổ lưu động đến nhà thu nhận mẫu ADN cho mẹ liệt sĩ đi lại khó khăn. |
|
Sau quá trình đối chiếu, phân tích tại ngân hàng Gen do Viện pháp y Quốc gia cung cấp với dữ liệu thân nhân liệt sĩ của Cục Cảnh sát quản lý hành chính về trật tự xã hội (Bộ Công an) thu thập trên cả nước, bước đầu đã phát hiện 16 trường hợp ADN hài cốt liệt sĩ an táng tại nghĩa trang Đức Cơ (Gia Lai) nghi trùng (qua dòng họ mẹ) với ADN của 30 thân nhân liệt sĩ, trong đó có 2 liệt sĩ quê ở tỉnh Thanh Hóa là Trịnh Văn Hai, sinh năm 1952 quê ở xã Thành Lộc, huyện Hậu Lộc và liệt sĩ Trịnh Quang Lâm, sinh năm 1952 quê ở xã Nga An, huyện Nga Sơn. Từ kết quả này, Công an tỉnh Thanh Hóa đã tiếp tục phối hợp rà soát và so khớp, xác định thành công danh tính cho 2 liệt sĩ.
Trên cơ sở xác minh cẩn trọng và từ kết quả giám định khoa học, ngày 27/6/2025 vừa qua, Cục Người có công (Bộ Nội vụ) đã có thông báo đến thân nhân gia đình các liệt sĩ kết quả giám định mẫu sinh phẩm thân nhân và mẫu hài cốt của 2 liệt sĩ Trịnh Văn Hai (Hậu Lộc) và Trịnh Quang Lâm (Nga Sơn) là trùng khớp. Đây là kết quả mang nhiều ý nghĩa nhân văn sâu sắc, thể hiện tinh thần “đền ơn đáp nghĩa”, tri ân những người đã hy sinh vì độc lập, tự do của Tổ quốc, đồng thời khẳng định vai trò quan trọng của lực lượng Công an trong hành trình kết nối quá khứ - hiện tại - tương lai bằng trái tim và trách nhiệm.
Việc xác định được danh tính 2 liệt sĩ Trịnh Văn Hai và Trịnh Quang Lâm đã mở ra cơ hội tìm kiếm cho nhiều gia đình liệt sĩ trên khắp cả nước. Thành quả này là kết quả của việc đẩy mạnh ứng dụng khoa học công nghệ theo tinh thần Nghị quyết số 57- NQ/TW ngày 22/12/2024 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia; sự chỉ đạo quyết liệt, sát sao của Tỉnh ủy, Ủy ban nhân dân tỉnh Thanh Hóa cũng như tinh thần trách nhiệm, vì Nhân dân phục vụ của lực lượng Công an Thanh Hóa trong việc triển khai Đề án xác định danh tính liệt sĩ thiếu thông tin bằng phương pháp giám định ADN.
 |
| Thu nhận mẫu ADN thân nhân liệt sĩ tại trạm thu nhận cố định tại TP. Thanh Hoá. |
Hiện nay, Công an tỉnh Thanh Hóa tiếp tục tập trung phối hợp thực hiện kế hoạch cao điểm triển khai thu nhận mẫu ADN cho thân nhân liệt sĩ chưa xác định được thông tin trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa nhằm xác định thêm danh tính liệt sĩ, thắp lên niềm hy vọng cho các gia đình, góp phần cùng với lực lượng Công an cả nước và các ban ngành chức năng đạt mục tiêu sớm hoàn thành giám định hơn 20.000 hài cốt liệt sĩ, phấn đấu xác định danh tính ít nhất 60% liệt sĩ trong các nghĩa trang – theo tinh thần chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính tại Hội nghị ra mắt ngân hàng Gen (ADN) liệt sĩ chưa xác định thông tin và thân nhân liệt sĩ vào tháng 7/2024. Chủ trương này cho thấy sự quan tâm đặc biệt của Đảng và Nhà nước ta trong việc quan tâm giải quyết vấn đề còn tồn đọng sau chiến tranh, góp phần xoa dịu nỗi đau cho hàng nghìn gia đình liệt sĩ.
Dẫu biết rằng, hành trình trả lại tên cho các liệt sĩ đã được quan tâm thực hiện hàng chục năm qua và sẽ còn dài với nhiều khó khăn, vất vả, song giờ đây hành trình đi tìm lại tên cho các anh hùng liệt sĩ được thắp lên bằng ánh sáng của nền tảng cơ sở dữ liệu Quốc gia về dân cư, của khoa học, bằng trí tuệ và trái tim của những người chiến sĩ Công an trong thời bình. Đó là sự tri ân sâu sắc với quá khứ và cũng là ngọn đuốc soi đường để chúng ta bước tiếp đến tương lai với đầy đủ niềm tin, đạo lý và nghĩa tình son sắt./.