KỲ I: Công an thành phố Cần Thơ trong kháng chiến - Từ phong trào quần chúng đến lực lượng chiến đấu vững mạnh

--------------

1. Những ngày đầu giành chính quyền (1945 - 1954)

Centered image

Ngày 30/8/1945 tại Bungalow (nay là nhà khách Ninh Kiều), Quốc gia Tự vệ cuộc tỉnh Cần Thơ chính thức được thành lập, do đồng chí Nguyễn Văn Cừ làm Trưởng Quốc gia Tự vệ cuộc

Ngay sau khi Cách mạng Tháng Tám năm 1945 thành công, chính quyền cách mạng ở Cần Thơ được thành lập vào ngày 26/8/1945. Cùng với sự ra đời của chính quyền cách mạng là sự ra đời và trưởng thành nhanh chóng của lực lượng Công an nhân dân Cần Thơ - từ các tổ chức như Quốc gia tự vệ cuộc, Ban Trị an cho đến Ty Công an tỉnh. Trong bối cảnh tình hình chính trị - xã hội còn rất phức tạp, lực lượng Công an đã nhanh chóng khẳng định vai trò là lực lượng nòng cốt trong bảo vệ chính quyền cách mạng non trẻ, giữ gìn an ninh trật tự, trấn áp các thế lực phản động và tay sai đế quốc.


Các tổ chức Công an từ tỉnh đến cơ sở được kiện toàn và phát triển nhanh chóng. Công an Xung phong được thành lập, hoạt động chủ yếu trong lòng địch, đảm nhận các nhiệm vụ hết sức nguy hiểm như diệt ác, trừ gian, bảo vệ cơ sở cách mạng trong vùng tạm chiếm. Nhiều chiến sĩ đã hy sinh anh dũng trong quá trình hoạt động bí mật tại thị xã Cần Thơ - nơi bị thực dân Pháp kiểm soát gắt gao.


Từ năm 1950 đến 1954, phong trào kháng chiến ngày càng phát triển mạnh mẽ. Năm 1951, Sở Công an Nam Bộ ra nghị định chấn chỉnh tổ chức, tạo cơ sở vững chắc cho hệ thống tổ chức ngành Công an từ tỉnh xuống cơ sở. Ở Cần Thơ, lực lượng Công an được kiện toàn theo hướng chuyên sâu: từ văn phòng, điệp báo, tư pháp đến tuyên huấn, công an xưởng, công an xung phong... Trên thực địa, Công an Cần Thơ đã phối hợp hiệu quả với bộ đội, dân quân, du kích đấu tranh chống càn quét, bảo vệ cơ quan lãnh đạo cách mạng, đặc biệt tại các vùng trọng yếu như Ô Môn, Phong Điền, Thốt Nốt, Vĩnh Thạnh.


Trong các năm 1952-1954, phong trào “diệt ác, trừ gian” diễn ra sôi nổi. Nhiều chiến sĩ Công an tiêu biểu như đồng chí Ngọc - Ban hành động Công an Xung phong thị xã - đã lập công xuất sắc, được tặng thưởng súng lục và tiền thưởng. Công an các cấp còn chủ động phối hợp với các tổ chức cách mạng khác vận động quần chúng, tuyên truyền kháng chiến, góp phần phát động phong trào toàn dân bảo vệ cơ sở, tiến tới tổng phản công toàn diện.


Giai đoạn 1951-1954, lực lượng Công an Cần Thơ đã tham gia nhiều trận đánh tiêu biểu, điển hình là trận Lê Bình (nay thuộc quận Cái Răng), nơi phối hợp cùng bộ đội và dân quân phá vỡ hệ thống đồn bốt phòng thủ của địch, tạo điều kiện cho phong trào tiến công trên diện rộng. Hoạt động điệp báo, nắm địch tình và chỉ điểm cho bộ đội chủ lực cũng là điểm mạnh của lực lượng Công an thời kỳ này.

2. Giai đoạn kháng chiến chống Mỹ cứu nước (1954 - 1975)

Centered image

Đồng chí Trần Nam Phú, Ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh ủy Cần Thơ triển khai kế hoạch chống bình định của Mỹ - Ngụy tại căn cứ Tỉnh ủy xã Phương Bình, huyện Phụng Hiệp

Sau Hiệp định Giơnevơ năm 1954, đế quốc Mỹ và chính quyền tay sai Sài Gòn biến miền Nam Việt Nam thành thuộc địa kiểu mới, đưa Cần Thơ trở thành trung tâm đầu não vùng IV chiến thuật, một trong những khu vực trọng yếu về quân sự, chính trị và hành chính của chúng. Địch tập trung củng cố hệ thống ngụy quyền từ tỉnh đến cơ sở, xây dựng bộ máy kìm kẹp bằng các chương trình “ấp chiến lược”, “bình định nông thôn”, phối hợp với hoạt động của cảnh sát quốc gia, cảnh sát đặc biệt, CIA, mật vụ, tề điệp...


Trước tình hình đó, lực lượng An ninh Cần Thơ từng bước được khôi phục và phát triển, từng bước xây dựng hệ thống tổ chức mật trong nội thành và vùng ven. Các tổ chức như Ban Bảo vệ Khu ủy, An ninh nội thành, An ninh vũ trang, binh vận, tình báo, điệp báo... lần lượt hình thành và hoạt động hiệu quả. Các đồng chí lãnh đạo chủ chốt như Nguyễn Văn Tây, Nguyễn Thượng Tư, Lưu Kim Phong, Nguyễn Văn Đức, Nguyễn Văn Trọng... đã trực tiếp chỉ đạo và tham gia nhiều trận đánh tiêu biểu trong lòng địch.


Từ năm 1960, với phong trào Đồng khởi lan rộng, hoạt động của lực lượng Công an cách mạng tại Cần Thơ cũng bước sang giai đoạn mới, chủ động đấu tranh với các chương trình phản cách mạng của địch, bảo vệ an toàn các cơ sở Đảng, cán bộ chủ chốt. An ninh Cần Thơ đã thâm nhập vào bộ máy cảnh sát quốc gia, Phòng Nhì, địch tình; tổ chức diệt ác, phá kềm, đưa cán bộ ra vùng căn cứ, đánh sập nhiều tề điệp, cơ sở chỉ huy quan trọng của địch ngay trong nội đô.


Trong cuộc Tổng tiến công và nổi dậy Tết Mậu Thân 1968, lực lượng An ninh phối hợp chặt chẽ với Quân Giải phóng và các lực lượng vũ trang địa phương tổ chức đánh vào các cơ sở trọng yếu của địch ở nội thành Cần Thơ. Trong đó, các mũi tiến công vào Ty Cảnh sát, Bộ Tư lệnh vùng IV chiến thuật, Đài phát thanh... đã gây tiếng vang lớn, làm lung lay hệ thống ngụy quyền tại trung tâm đầu não. Sau Tết Mậu Thân, địch tăng cường khủng bố, đàn áp, lực lượng An ninh chuyển hướng đấu tranh, xây dựng mạng lưới cơ sở hoạt động bí mật, tiếp tục giữ vững phong trào cách mạng trong nội đô.


Từ năm 1973 đến đầu năm 1975, tình hình chính trị quân sự có nhiều chuyển biến thuận lợi, lực lượng An ninh tiếp tục đẩy mạnh các hoạt động điệp báo, đánh địch trên mặt trận tư tưởng và binh vận. Hàng chục cán bộ, chiến sĩ đã len lỏi vào các cơ quan đầu não của địch, thu thập tài liệu tình báo, chỉ điểm mục tiêu cho bộ đội tập kích. Công an vùng ven và các khu vực như Bình Thủy, Cái Răng, Thốt Nốt... phối hợp truy quét các đồn bốt nhỏ lẻ, phá tan hệ thống hành chính ngụy, tạo thế tiến công toàn diện.


Trong Chiến dịch Hồ Chí Minh lịch sử, lực lượng An ninh Cần Thơ trực tiếp tham gia lực lượng vũ trang tiến vào trung tâm thành phố ngày 30/4/1975. Các đơn vị nhanh chóng tiếp quản trụ sở ngụy quyền, bảo vệ kho tàng, công sở, trật tự trị an, tham gia Ủy ban quân quản, ổn định tình hình ngay trong ngày đầu giải phóng. Đây là thắng lợi rực rỡ, khẳng định sự trưởng thành vượt bậc của lực lượng An ninh Cần Thơ, góp phần quan trọng vào đại thắng mùa Xuân năm 1975 của dân tộc.

KỲ II: Giữ vững thành quả cách mạng - Công an thành phố Cần Thơ trong giai đoạn xây dựng và bảo vệ Tổ quốc (1975 - 2004)

Centered image

Tháng 3/1976, Ty Công an Cần Thơ và Sóc Trăng hợp nhất thành Ty Công an tỉnh Hậu Giang - Ảnh: Ban Chấp hành Đảng ủy lâm thời Ty Công an tỉnh Hậu Giang

Sau ngày miền Nam hoàn toàn giải phóng, Công an thành phố Cần Thơ bước vào một giai đoạn mới với nhiệm vụ trọng tâm là tiếp quản, giữ gìn an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội; trấn áp bọn phản cách mạng và các loại tội phạm, bảo vệ chính quyền cách mạng, ổn định tình hình để phục vụ công cuộc khôi phục và phát triển kinh tế - xã hội địa phương.


Ngay trong năm đầu sau giải phóng, lực lượng Công an thành phố đã tổ chức rà soát, phân loại hàng chục ngàn đối tượng trong các thành phần ngụy quân, ngụy quyền, tình báo, cảnh sát chế độ cũ; tổ chức đưa đi cải tạo, giáo dục tư tưởng, đảm bảo đúng người, đúng đối tượng. Đồng thời, Công an thành phố chủ động phát hiện, đấu tranh ngăn chặn nhiều âm mưu hoạt động chống phá của các tổ chức phản động như "Mặt trận liên tôn chống cộng", "Phục quốc nội biện", "Mặt trời đen"... hoạt động bí mật, manh động nhằm khôi phục lực lượng, phát động bạo loạn lật đổ chính quyền.


Trên địa bàn Cần Thơ thời điểm này, các băng nhóm hình sự, trộm cắp, cướp giật, lưu manh chuyên nghiệp có vũ trang xuất hiện phức tạp. Công an thành phố đã tổ chức nhiều đợt truy quét, đấu tranh, triệt phá các băng nhóm có tổ chức, lập lại trật tự trị an, đặc biệt là tại các địa bàn trọng điểm như chợ Cần Thơ, bến tàu, khu vực trung tâm đô thị.


Bên cạnh đó, công tác đảm bảo an ninh trong nội bộ, an ninh kinh tế, an ninh văn hóa tư tưởng và an ninh biên giới cũng được đặc biệt chú trọng. Nhiều vụ án gián điệp, phá hoại kinh tế, tuyên truyền phản động bị phát hiện và xử lý kịp thời, góp phần giữ vững trận địa tư tưởng, củng cố niềm tin của nhân dân vào chính quyền cách mạng.


Giai đoạn 1986-1995, cùng với cả nước bước vào thời kỳ đổi mới, lực lượng Công an Cần Thơ tập trung đổi mới toàn diện công tác nghiệp vụ, bám sát cơ sở, tham mưu cấp ủy, chính quyền chỉ đạo, giải quyết hiệu quả các vấn đề phức tạp nảy sinh từ quá trình chuyển đổi cơ chế quản lý, đặc biệt là tình hình khiếu kiện đông người, tranh chấp đất đai, tôn giáo dân tộc, hoạt động truyền đạo trái pháp luật... Công an các cấp tăng cường bám sát địa bàn, củng cố lực lượng an ninh xã hội và xây dựng phong trào quần chúng bảo vệ an ninh Tổ quốc vững mạnh.


Từ năm 1991 đến 2004, khi tỉnh Cần Thơ còn chưa tách thành thành phố trực thuộc Trung ương, Công an thành phố tiếp tục phát huy vai trò nòng cốt trong công tác bảo vệ chính trị nội bộ, giữ vững ổn định tình hình an ninh trật tự phục vụ phát triển kinh tế - xã hội. Nhiều vụ án lớn về tham nhũng, tiêu cực, sản xuất buôn bán hàng giả, lừa đảo chiếm đoạt tài sản, hoạt động của tội phạm có tổ chức được điều tra, xử lý nghiêm minh.


Đặc biệt, Công an thành phố đã tổ chức thành công nhiều đợt cao điểm tấn công, trấn áp tội phạm; khám phá hàng trăm vụ trọng án; bắt giữ và truy tố nhiều đối tượng nguy hiểm. Các đơn vị nghiệp vụ hình sự, ma túy, điều tra kinh tế, kỹ thuật hình sự... ngày càng được củng cố về tổ chức và nâng cao năng lực chuyên môn.


Cùng với đó, công tác quản lý nhà nước về an ninh trật tự có nhiều chuyển biến tích cực. Công an thành phố đẩy mạnh cải cách hành chính, quản lý hộ khẩu, hộ tịch, chứng minh nhân dân, tạm trú, tạm vắng, phòng cháy chữa cháy... từng bước hiện đại hóa công tác nghiệp vụ cơ bản, tạo điều kiện thuận lợi cho người dân.


Phong trào toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc tiếp tục được củng cố và phát triển rộng khắp, gắn với các tổ chức chính trị - xã hội ở cơ sở. Nhiều mô hình tự quản, tổ an ninh nhân dân, tổ hòa giải, tổ dân phòng được phát huy hiệu quả, góp phần quan trọng vào giữ gìn trật tự an toàn xã hội tại cơ sở.


Có thể khẳng định, giai đoạn 1975-2004 là giai đoạn lực lượng Công an thành phố Cần Thơ vừa làm nhiệm vụ tiếp quản, bảo vệ chính quyền cách mạng, vừa từng bước đổi mới, nâng cao chất lượng toàn diện các mặt công tác công an. Đây là thời kỳ bản lề, tạo nền tảng vững chắc để lực lượng Công an thành phố bước vào giai đoạn phát triển mới khi Cần Thơ trở thành thành phố trực thuộc Trung ương từ năm 2004.

KỲ III: Phát triển bền vững - Công an thành phố Cần Thơ chính quy, tinh nhuệ, hiện đại (2004 - 2025)

Centered image

Công an TP Cần Thơ (trước là Công an tỉnh Hậu Giang) đón nhận danh hiệu cao quý Huân chương Hồ Chí Minh

Từ khi trở thành thành phố trực thuộc Trung ương vào năm 2004, Công an thành phố Cần Thơ được tổ chức, củng cố và không ngừng lớn mạnh, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới. Trong suốt 20 năm qua, lực lượng Công an thành phố đã chủ động tham mưu cấp ủy, chính quyền triển khai các chủ trương, giải pháp bảo đảm an ninh trật tự, giữ vững ổn định chính trị, góp phần tạo môi trường an toàn, phục vụ đắc lực cho phát triển kinh tế - xã hội.


Công an thành phố đã triển khai quyết liệt các cao điểm tấn công, trấn áp tội phạm, điều tra khám phá nhiều chuyên án lớn, như các chuyên án về tội phạm ma túy, tín dụng đen, tội phạm công nghệ cao. Tiêu biểu là chuyên án đấu tranh với đường dây tổ chức đánh bạc qua mạng Internet với số tiền lên đến hàng trăm tỷ đồng; chuyên án truy bắt các đối tượng truy nã đặc biệt nguy hiểm lẩn trốn nhiều năm; chuyên án triệt phá kho hàng lậu quy mô lớn tại khu vực cửa ngõ phía Bắc thành phố... Ngoài ra, Công an thành phố cũng đi đầu trong công tác phát hiện, xử lý các sai phạm trong lĩnh vực đất đai, đấu thầu, đầu tư công.


Trên lĩnh vực quản lý nhà nước về an ninh, trật tự Công an thành phố là một trong những đơn vị tiêu biểu toàn quốc trong thực hiện Đề án 06, với nhiều mô hình sáng tạo, hiệu quả trong cấp thẻ căn cước công dân, định danh điện tử, tích hợp dữ liệu dân cư với các dịch vụ công thiết yếu. Toàn lực lượng đã huy động hơn 1.000 lượt cán bộ, chiến sỹ tham gia trực tiếp các tổ công tác “đi từng ngõ, gõ từng nhà, rà từng người”, góp phần quan trọng giúp thành phố Cần Thơ là một trong những địa phương đầu tiên hoàn thành chỉ tiêu cấp căn cước công dân gắn chip và kích hoạt tài khoản định danh điện tử mức độ 2.


Công tác xây dựng phong trào toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc tiếp tục được phát huy mạnh mẽ với hàng trăm mô hình, điển hình tiên tiến được nhân rộng, như “Camera an ninh”, “Cổng rào an ninh, trật tự”, “Tổ nhân dân tự quản về an ninh, trật tự”, “Tuyến đường sáng - xanh - sạch - đẹp - an toàn”... Nhiều mô hình được Bộ Công an và các địa phương bạn học tập, nhân rộng.


Công tác hậu cần - kỹ thuật, cải cách hành chính, ứng dụng công nghệ thông tin và chuyển đổi số trong quản lý điều hành, phục vụ Nhân dân đạt nhiều kết quả nổi bật. Công an thành phố là một trong những đơn vị đầu tiên ứng dụng thành công hệ thống quản lý văn bản điều hành điện tử nội bộ, hệ thống kiểm soát vào - ra trụ sở đơn vị bằng quét mã định danh và triển khai chữ ký số toàn diện.


Một trong những điểm sáng nổi bật là việc triển khai nhiều mô hình sáng tạo, thiết thực, mang dấu ấn riêng của Công an thành phố Cần Thơ. Điển hình như mô hình “Camera an ninh” với hàng nghìn mắt camera phủ khắp các tuyến đường, khu dân cư trọng điểm, góp phần hỗ trợ lực lượng trong công tác giám sát, truy vết, điều tra tội phạm hiệu quả. Mô hình “Cổng rào an ninh, trật tự” được triển khai rộng khắp tại các khu dân cư, vừa là công cụ phòng chống tội phạm, vừa tạo cảnh quan khang trang, trật tự, tăng cường kết nối cộng đồng.


Cùng với đó, các mô hình “Tổ nhân dân tự quản về an ninh, trật tự”, “Tổ dân phòng điện tử”, “Tuyến đường sáng - xanh - sạch - đẹp - an toàn”, “Cảnh sát khu vực gần dân, sát dân”... được đẩy mạnh triển khai, tạo chuyển biến rõ nét về nhận thức và hành động của người dân trong bảo vệ an ninh trật tự. Một số mô hình sáng tạo như “Trạm tiếp dân lưu động”, “Tổ công nghệ số cộng đồng”, “Cảnh sát khu vực với chuyển đổi số”... được Bộ Công an đánh giá cao, nhiều địa phương khác đến học tập và nhân rộng.


Trên lĩnh vực xây dựng Đảng, xây dựng lực lượng, Công an thành phố luôn giữ vững nguyên tắc lãnh đạo toàn diện, tuyệt đối, trực tiếp của Đảng; chú trọng giáo dục chính trị tư tưởng, đạo đức, lối sống, phát huy vai trò gương mẫu của người đứng đầu, củng cố tổ chức Đảng, tổ chức quần chúng vững mạnh. Việc học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh được triển khai sâu rộng, trở thành động lực rèn luyện phẩm chất người Công an Cách mạng.


Ghi nhận những đóng góp to lớn ấy, Đảng, Nhà nước và Nhân dân đã trao tặng lực lượng Công an thành phố Cần Thơ nhiều phần thưởng và danh hiệu cao quý. Trong suốt quá trình xây dựng và phát triển, Công an thành phố vinh dự được phong tặng Danh hiệu Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân; Huân chương Hồ Chí Minh; Huân chương Quân công hạng Nhì; Huân chương Chiến công hạng Nhất; Huân chương Bảo vệ Tổ quốc hạng Nhì... Nhiều năm liền, Công an thành phố được Chính phủ, Bộ Công an và Ủy ban nhân dân thành phố tặng Cờ thi đua xuất sắc. Hàng nghìn lượt tập thể, cá nhân trong lực lượng được phong tặng, truy tặng danh hiệu Anh hùng, Chiến sĩ thi đua toàn quốc, Huân chương Chiến công, Bằng khen, Giấy khen ở các cấp – thể hiện sự ghi nhận sâu sắc đối với sự đóng góp không ngừng nghỉ của lực lượng Công an thành phố trong suốt 80 năm qua.

TỰ HÀO TRUYỀN THỐNG - VỮNG BƯỚC TƯƠNG LAI

Centered image

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn trao bức trướng cho CATP Cần Thơ tại lễ kỷ niệm 70 năm ngày truyền thống CAND

Trong bối cảnh tình hình thế giới và khu vực tiếp tục có những diễn biến nhanh chóng, phức tạp, khó lường; các mối đe dọa an ninh phi truyền thống, tội phạm xuyên quốc gia, công nghệ cao ngày càng gia tăng, Công an thành phố Cần Thơ xác định tiếp tục nâng cao năng lực dự báo, chủ động phòng ngừa từ sớm, từ xa.


Trọng tâm là tăng cường ứng dụng khoa học công nghệ, đẩy mạnh chuyển đổi số trong toàn lực lượng; hiện đại hóa hệ thống cơ sở dữ liệu, phát triển lực lượng Cảnh sát khu vực và An ninh cơ sở mạnh về nghiệp vụ, vững về pháp luật, tinh thông công nghệ, gần dân, hiểu dân và vì dân.


Công an thành phố cũng tiếp tục nhân rộng các mô hình hay, cách làm sáng tạo trong xây dựng phong trào toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc; phát huy sức mạnh tổng hợp của cả hệ thống chính trị và Nhân dân trong sự nghiệp bảo vệ an ninh quốc gia, giữ gìn trật tự an toàn xã hội.


Đồng thời, không ngừng nâng cao chất lượng công tác xây dựng Đảng, xây dựng lực lượng; siết chặt kỷ luật, kỷ cương; chú trọng công tác cán bộ, đặc biệt là đội ngũ cán bộ trẻ kế cận. Kiên định mục tiêu xây dựng Công an thành phố Cần Thơ thật sự trong sạch, vững mạnh, chính quy, tinh nhuệ, hiện đại, phục vụ Nhân dân ngày càng tốt hơn, xứng đáng là lực lượng nòng cốt bảo vệ Đảng, bảo vệ chế độ, bảo vệ cuộc sống bình yên của Nhân dân nơi trung tâm vùng Tây Nam Bộ.


Kế thừa truyền thống 80 năm vẻ vang, lực lượng Công an thành phố Cần Thơ nguyện tiếp tục phát huy phẩm chất anh hùng, bản lĩnh chính trị vững vàng, tuyệt đối trung thành với Đảng, Tổ quốc và Nhân dân. Không ngừng đổi mới tư duy, nâng cao hiệu quả công tác, phát huy tinh thần chủ động, sáng tạo, quyết liệt trong đấu tranh phòng, chống tội phạm và giữ gìn trật tự an toàn xã hội.


Toàn lực lượng xác định tiếp tục xây dựng hình ảnh người cán bộ, chiến sĩ Công an thành phố “Trung thành, tận tụy, sáng tạo, vì Nhân dân phục vụ”, thực sự là điểm tựa vững chắc của Đảng bộ, chính quyền và Nhân dân Cần Thơ trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới./.

Công an thành phố Cần Thơ - 80 năm “Trung thành với Đảng, tận tụy với Nhân dân”
Nội dung: Công an thành phố Cần Thơ
Kỹ thuật, đồ họa: Ban Biên tập - Bộ Công an
Ngày xuất bản:
27/08/2025


Công an thành phố Cần Thơ

In
Chia sẻFacebook
BỘ VỚI CÔNG DÂN